0Yorum

Denizlerimizin Yaramaz Çocukları

“Öyle yan yürümesene” diye kızını sürekli azarlayan anne yengece sonunda kızı dayanamayıp isyan etmiş: “Anne,” demiş “Önüme geçip, hele sen bir doğru yürü de ben de sana bakıp nasıl yürünür göreyim!” Yengeçler görünümleriyle, yürüyüşleriyle, kavgalarıyla çok ilginç canlılardır. Ayak sayıları bir çift ön ayakla birlikte 10 tanedir. Beş çift ayağın türlere göre değişen bir önemi vardır, ancak ilk çift daima güçlü kıskaçlarla donatılmıştır. Yan yan yürüdükleri için bütün cinslerine yengeç adı verilir.

BİRBİRLERİNİN AYAĞINI KAYDIRIYORLAR

Çocukluğumda Çanakkale’de her fırsatta balık avlamaya giderdim. Boğazın en dar yerinde konuşlanan Kilitbahir’de iğdelikler bölgesinde karagöz, çipura gibi balıklar yakalardım. Kayalıkların üzerinden oltamı fırlatır beklerdim. Can sıkıntımı gideren en önemli şey kayaların üzerlerine çıkan yengeçlerin kavgasını izlemekti. Birbirlerinin ayaklarını koparırcasına dövüşürlerdi. Kavgalarında sık sık parçaladıkları organları, ağaç dalı gibi yeniden sürerek büyür ve eskisinden farksız olurdu. Kopardıkları kıskaçlardan kolye yapmak ve boynuma takmak hoşuma giderdi. En ilginç manzara şuydu: Elimi ısırmasın diye pavuryaları kıskaçlarından tutar bir kovaya koyardım. Ve kovanın kapağını hiç kapatma gereği duymazdım. Çünkü kovadan çıkmak isteyen yengecin ayağını diğer yengeçler çekerdi. Hiçbirisi dışarıya çıkamazdı. Birazcık bize benziyorlardı!

KÜÇÜKLERİNİ YEMEYİN

Yengeçler balıklar gibi sudaki havayla yaşasalar da solungaçlarının yanında süngere benzeyen bir organ vardır ki bu süngerimsi organda bulunan suyla uzun bir süre kovada yaşayıp saatlerce sizi balık tutarken izlerler. İki yaşından küçük yengeçlerin vücutları yeterince etle dolmadığından ancak iki ve üzeri yaştakiler yenir. Ülkemiz denizlerinde en çok pavurya, mavi yengeç, ayı pavuryası, çağanoz, çingene pavuryası, çalpari gibi türlerine rastlanır. Besin değeri, lezzet ve meze olarak kullanımı en elverişli olan türü pavuryadır.

ETİ ÇOK NARİNDİR

Yengeç eti çok narin ve incedir. Satın alırken ağır ve içi dolu olmasına mümkünse canlı olmasına dikkat etmek gerekir. En zevkli tüketimi önlükleri takıp, özel pense ve iki dişli ince çatallarla yemek ve sonrasında parmak çalkalama taslarını kullanmak gibi seremoni gerektiren şeklidir. Bir de yanına ballı hardallı sos geldi mi parmaklarınıza dikkat! Tatlı sevmeyenlere mayonez de olabilir. Pense ile kırıp, ince çatalla etini çıkartıp sosa batırdıktan sonra nefis bir tat ile karşı karşıyasınız. Bu arada “surimi”nin de yengeç bacağı olmadığını anladınız değil mi? Dolması, ızgarası yapılan yengeçlerin etini çorbalarda da kullanabilirsiniz. Pişirmeden önce kabuğunda delik olmadığına dikkat edin. Vücudunda veya bacaklarında delik varsa, pişirmeden önce ekmek parçalarıyla tıkayın. Piştikten sonra pişirme suyunda soğutun ve sudan alıp kabuklarını ayıklayarak etlerini çıkartın.

Yorum Yazın