0Yorum

Denizlerimiz Akvaryum mu Olacak?

Kısa bir süre önce ziyaret ettiğim Afrika’nın okyanus kıyısındaki ülkesi Senegal’in başkentinde kendimi balık cennetinde sandım. Ancak, bir zamanlar balıkların ecelinden öldüğü söylenen Senegal’de bile yetkililer, balık çiftliği kurmak için yatırımcıları davet ediyor. Çünkü onlar da inanmış, bu derya denizin canlıları da aşırı, zamansız ve usulsüz avlanma, deniz kirliliği gibi nedenlerle okyanuslarda azalıyor.

FAO eski Başkanı, “2049 yılında denizlerde canlı kalmayacak bu gidişle” demişti ama hepimiz sağır dinledik! Aman Allah’ım! Düşünmek bile istemiyor insan.

ORFOZ ve LAHOS YASAK

Akdeniz, balıkların yaşama alanları arasında tuzluluğu, plankton azlığı nedeniyle Karadeniz, Marmara ve Ege kadar lezzetli balıklar sunmaz. Ama bunların bir tanesi istisnadır: Lahos. İskenderun Körfezi’nin lahosu bembeyaz etiyle çok farklı bir lezzettir. Bu lezzeti tadan kolay kolay vazgeçemez.

Balık yemeklerinin çok az tanındığı dönemlerde defne yapraklarıyla beraber löp löp lahos parçaları şişlere geçirilip pişirilirdi. Sonraları fırında ve tuzda pişirilmesi, pastırması, buğulaması ile de ün yaptı. Ama bu şöhret onun sonunu getirmek üzereydi. Her yıl tonlarca avlanan irili ufaklı lahoslar, henüz yumurtlama dönemine gelmeden yakalanıyordu. Şimdi 4 yıl boyunca yakalamak, nakletmek ve satmak yasaklandı.

Orfoz zaten bitmek üzereydi. Zıpkın avcıları yuvaları kolay tespit edilen masum bakışlı, insana yakınlık gösteren orfozun soyunu kuruttu.

18 YAŞINDA ERKEK OLUR

Orfoz balıkları hayatlarının büyük bölümünü dişi olarak geçirirler. 18 yaşına geldiklerinde cinsiyet organları gelişir ve hayatlarının kalan kısımlarına erkek olarak devam ederler. Erkek olunca dişiyi bir seferliğine dölleyip ölürler. Bugüne kadar orfozun erkeğini yakalayan balıkçıya rastlanmadığı söylenir. Bu balığı denizlerimizde görmek istiyorsak, yasağa uymak çok önemli!

LÜFERE NE OLUYOR?

Lüferle ilgili kampanyaların henüz mürüvvetini görmeden avlanma boyunun 18 cm’ye düşmesini pek anlayabilmiş değilim! Diğer balıkların ikamesi var. Senegal, Moritanya, Libya gibi pek çok Akdeniz ülkelerinden, Norveç’ten ithal balık getirilip balıklı sofralara devam edebiliriz. Her ne kadar lezzetleri bizimkilere yaklaşmasa da denizlerimizin akvaryum (!) olması umuduyla sesimiz çıkmayabilir. Ama lüfer, bize özgü ve lezzetinin yerini dünyada hiçbir balık dolduramaz. Tek kişilik oyun gibidir lüfer. Yanına sos istemez, bütün pişmek ister, yalnız kendisine değer verilmesini ister.

Yine de umutsuz değilim. En geç en erkendir!

Yorum Yazın