25-30 yıl öncesine kadar denizlerimizde çıkan onlarca çeşit balıktan sadece birkaçını tüketirdik. Lüfere çizgi atıp ızgaraya, palamutu kiremite koyup fırına; hamsiyi, istavriti tavaya atarak pişirirdik. Daha sonra tezgâhlarımızda yeni balık türlerini görür olduk. Bunlardan bir tanesi fener balığıdır. Fener balığı denizin dibinde yaşar. Kendini çok güzel kamufle eder. Onu görmek çok zordur. 300-350 metreye kadar olan derinliklerde yaşarlar. Çirkinliği nedeniyle "deniz şeytanı" ya da "deniz kurbağası" olarak anılır. Yüzüne baktığınızda irkileceğiniz, hatta korkacağınız bir balıktır. Çok büyük ve çok çirkin başı, geniş kuyruğu, kahverengi, pulsuz ve kaygan bedeni, bir metreye ulaşabilen boyları, 30 kg'a kadar bulunabilen ağırlıkları vardır. Erkekleri dişisinden 15 kat daha küçüktür. Balığın kafası vücudunun yarısından fazlasını teşkil eder. Gözler kafanın üzerinde ve kocamandır. Kesici, tutucu ve batıcı dişler sıra halinde oluşmuştur. Fener balığının yemini avlaması çok ilginçtir. Sırtındaki uzun olan dikenin ucunda bulunan ve fener balığı ile bir simbiyaz içinde yaşayan bakteriler ışık üretir. Bu nedenle zifiri karanlıktaki denizin dibini aydınlattığı için fener adını alır. Fener balığı bu fenerini, yüzünün önüne sarkıtarak olta olarak kullanır, ışığı merak edip ağzının ucuna kadar gelen balıkları yutuverir. Yakalandığında midesinden çıkan istavrit, sardalye gibi pek çok küçük balık görebilirsiniz. Fazla bekletmeden hemen temizlerseniz balığın bayatlama süresini azaltmış olursunuz. Türkiye’de Ege Denizi, Akdeniz ve Marmara Denizi’nde bulunur. Mart ayından ağustos ayına kadar olan dönemde üreme yaparlar. Atlas Okyanusu’nda çok bulunan fener balığını, bu okyanusa kıyısı olan ülkelerin balık restoranlarında sıkça görebilirsiniz. Dünyaca ünlü Fransız Şef Guy Savoy’un kırmızı biberli tereyağlı fener balığı madalyon ve salamura yabani sarımsaklı ızgara fener balığı tarifleri Avrupa’daki balık restoranlarında çok yaygındır.
ÇİRKİN AMA ÇOK TATLI
Fener balıkları çok çirkin, ama çok tatlıdır. Ülkemizde fazla tanınmadıkları için pek rağbet görmezler. Etli kısmı kuyruk bölümüdür. Yani 1,5 kg ağırlığındaki bir balıktan 500 gr et çıkar. Lokantalarda ağırlık fiyat oranında bir dengesizlik görürseniz nedeni bundandır. Genellikle bütün olarak hesaplanır ama et miktarı az çıkınca adisyonda yazan yüksek miktara itiraz edilir. Kafasından çok güzel çorba yapılır. Kuyruk kısmından ise güzel kavurma olur. Ahşap şişlere takılarak kömür ızgarasında pişirilebilir. Beyaz ve çok lezzetli ete sahiptir.
SAKIN ALDANMAYIN
Fener balığının eti ıstakoz etine çok benzer. Restoranlarda bazen ıstakoz kabuklarının içinde, ıstakoz adıyla fener balığı satıldığına rastlayabilirsiniz. Her iki ete de aşina olmayan damakların bunu ayırt etmesi zordur. Olağanüstü lezzetteki, geç tanıştığımız fener balığının uzun yıllardır en çok kabul gören tariflerinden birisini paylaşıyorum bu hafta sizinle. Fenerbahçe’nin deplasmanda galip geldiği bir haftaya denk geldi yazımız. Balığın çirkinliğini kaybettiren güzel özellikleri de az değil! Haftaya kadar güzelliklerle kalın.
Son Yorumlar