0Yorum

Konuşan Balık Sarıağız

Doğanın en büyük mavisi içindeki yaşamı tanıdıkça ne kadar çok çeşitli sahibi olduğunu anlıyoruz. Kabuklulardan planktonlara, kıkırdaklılardan kemiklilere kadar on binlerce değişik türde canlı bu kocaman mavinin içinde yaşamlarını sürdürüyorlar. Hepsinin ilginç beslenme usulleri, hareket tarzları var. Hepsinin de arkasında saklı bazı mitoslardan kaynaklanan isimlere sahip olduğunu görüyoruz. Sarıağız balığı bunlardan birisi. Kulaklarındaki taşlar (otolit) ve erkeklerin karakteristik bir ses çıkarmasını sağlayan hava kesecikleriyle ayırt edilirler. Çıkardığı değişik tonlardaki sesle pek çok balıkçı tarafından gözlenmiş olduğundan balıkçılar arasında “konuşan balık” olarak adlandırılır.

GÜCÜ BOYUYLA ORANTILI

Bu balığın boyuyla orantılı bir gücü vardır; eğer balıkçılar büyük bir sarıağızı canlıyken tekneye almaya kalkarlarsa kuyruk darbesiyle bir tayfayı yere serebilir, onun için genelde balığı yakaladıktan sonra bayıltıp veya öldürüp yukarı çıkarma yolunu seçerler. Alt ve üst çenelerindeki dişleri de çok güçlüdür. Burnunun ucu, gözlerinin çevresi, solungaç kapaklarının bir bölümü, vücudunun geri kalan kısımları büyük pullarla kaplıdır, bu pullar adeta zırh görevi görür. Follisten gelme olduğu için Latince’de follis, bakır sikke karşılığı olup buna da Türkçe “pul” denmektedir.

BEYAZ ETİ LEZZETLİ

Balıkçılıkla ilgili Trilye’nin Balık Sevdası isimli kitabımı 2009 yılında yayınladığımda önümüzdeki yıllarda en popüler protein kaynağı olacak diye tahminde bulunmuştum. Gerçekten son yıllarda İstanbul’da pek çok ünlü restoran sarıağız balığını kullanmakta ve beğeni kazandığı gözlenmektedir. Mönülerde granyöz olarak geçmektedir.

AĞZININ İÇİ SARI

Halk arasında kocaman ve içi sarı bir ağza sahip olduğu için “sarıağız” olarak anılan balık ülkemiz denizlerinde, okyanusun uzantıları olan ılıman bölgelerde yaşar. Kuzeyde İngiltere’nin güney sahillerine kadar uzanan bölgede çıkar. Kuzey Amerika denizlerinde yaşayan birçok sarıağız balığının adına, denizde çok konuşurcasına sesler çıkarıp gürültü yaptığı için “davul” ya da “davul balığı” denmektedir. Boyu maksimum 200 cm’yi bulan sarıağız oldukça obur bir balıktır. Kocaman ağzıyla kabukluları ve küçük balıkları yiyerek beslenir. Levrek ve minakop balıklarına çok benzer. Sarıağızın en belirgin niteliklerinden ikisi de yanal çizgisini oluşturan siyahımsı noktalarla ağzının içinin bütünüyle sarı renkte olmasıdır. Sarıağız yazın ve sonbaharda avlanır, Akdeniz’de, Marmara’da ve çok büyüklerinin yakalandığı Karadeniz’de bulunur. Mart ayının sonunda yumurtlar. Marmara’da en çok olta ile yakalanır. Izgarası, buğulaması, fırında sebzelisi, tuz içine gömülerek fırında pişirilmesi yaygın pişirme usullerindendir. Sarıağızın pulları ile birlikte bütün olarak ağır ağır pişirilmesi de çok iyi netice verir. Ekonomik değeri yükselen balıklara erişme gücü azalınca doğa her zaman alternatif çıkarmakta ve her zaman protein kaynağı sunmaktadır. Bir zamanlar kimsenin yüzüne bakmadığı granyöz balığı (sarıağız) popüler olma yolunda hızla ilerlemektedir. Yakında tüm dünyada konuşkan granyöz balığı moda olursa ana vatanı sularımızdır.

Yorum Yazın